Etiket arşivi: Neoklasik İktisat Okulu

N ekonomi terimleri sözlüğü

NAFTA
Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması. ABD, Kanada ve Meksika’yı kapsar. Amerika ile Kanada serbest ticaret anlaşmasına 1989’da girmiş, Meksika ile olan anlaşma da Ekim 1992’de imzalanmıştır.

NAKİT AKIM TABLOSU
İşletmenin nakit giriş ve çıkışlarını gösteren tablodur. Düzenlendiği dönem itibariyle nakit açığı veya fazlasını gösterir ve finansal planlamada kullanılır.

NAKİT AKIŞ ORANI
işletmenin nakit rezervlerinin yabancı kaynakları karşılama gücünü göstermektedir. Net Dönem Kari+Amortismanlar-Nakit çıkışı Gerektirmeyen Giderler(Toplam) / Kısa Vadeli Borçlar-Uzun Vadeli Borçlar

Nakit Piyasalar
Vade uygulanmadan aynı gün valörlü işlemlerin yapıldığı piyasalardır.

Nakit Tahsilat
Satıcı firmanın , riskine veya factoring uygulamasından doğan masraflara karşı factoring kuruluşuna yaptığı ödemeler .

Nakliyat Acentası
“Malların taşınması ile uzmanlaşmış kişi, genellikle nakliyat komisyoncusudur. ”

Nakliyat Sigortası
Taşımada mallara veya taşıma araçlarına gelecek zararları karşılayacak olan sigorta

Nakliye Vesaiki
Malın yüklenmek veya sevk edilmek üzere teslim alındığını gösteren vesika.

Nama Yazılı Hisse Senetleri
Hisse senedinin üzerinde sahibinin adının yazılı olduğu ve şirketin pay defterine bu adın kaydedildiği hisse senetleridir.

Narh
*Mal ve hizmet fiyatlarının kamu otoriteleri tarafından belirlenmesi. Tek fiyat olarak uygulanabileceği gibi asgari ve azami fiyat sınırları içinde de kalabilir. Uygulama tavan fiyat ve taban fiyat olmak üzere iki yönlü olabilir. Tavan fiyat uygulamasında mal ve hizmetin satılabileceği en yüksek fiyat belirlenir. Temel amaç tüketiciyi korumaktır.
*Kamu otoritesi tarafından temel ve zorunlu ihtiyaç maddeleriyle hizmetlerin toptan ya da perakende fiyatları için bir taban ya da tavan belirlenmesi.

NASDAQ (National Association of Securities Dealers Automated Quotations)
Tezgah üstü piyasalarda (resmi bir düzenleyicisi olmayan) işlem gören menkul kıymetler için alım-satım fiyatlarının gösterildiği otomatik bilgi ağı .

Navlun
*Bir limandan başka bir limana götürülmek üzere gemiye yüklenen yük.
* “Taşıyıcının nam ve hesabına ödenecek olan, eşya ve yolcunun taşınmasına ilişkin ücretlerin tamamıdır. ”

Negatif gelir vergisi
Gelir düzeyleri yetersiz olanlara devletçe bir kerede ödenmesi gereken bir tür sosyal transfer harcaması. İlk olarak Amerikalı ekonomist Milton Friedman tarafından ortaya atılmıştır.

Neoklasik İktisat Okulu
1870’li yıllardan özellikle 1920 yılının sonlarına kadar geçen dönem içinde klasik değer teorisinde köklü değişmeler yapmakla birlikte klasik görüşleri ve liberal ideolojiyi sürdüren iktisatçılar tarafından savunulmaktadır.

Net yatırım
Bir ülkede bir dönemde ekonomideki mevcut sermaye stokuna yapılan net ilave

Net Bugünkü Değer (Present Value)
Bir yatırımın yatırım dönemi boyunca sağladığı getirinin piyasa faizi veya kendi faizi ile iskonto edilmesi, bugüne indirgenmesi sonucu ulaşılan değerdir

NET KAR MARJI ORANI
işletmenin satışlarının vergi sonrası kara göre karlılığını ölçmektedir. Net Dönem Kari / Net satışlar

Net İç Varlıklar
Merkez Bankası’nın net iç varlıkları (NİV), para tabanından ay sonu cari kurlar ile hesaplanan Net Dış Varlıklar kalemi çıkartılarak hesaplanır. Para tabanı, Merkez Bankası emisyonu artı bankacılık sektörünün Merkez Bankası nezdindeki TL mevduatları olarak tanımlanır. Merkez Bankası’nın net dış varlıkları ise, Bankanın net uluslararası rezervlerinin, orta vadeli döviz kredilerinin (net) ve diğer net dış varlıkların toplamı olarak tanımlanır.

New Deal Yeni Düzen.
1929 dünya ekonomik krizinin etkisinden kurtulmak amacıyla ABD başkanlarından Franklin Roosevelt’in seçim kampanyasında ortaya attığı ve 1933 yılında uygulamaya koyduğu, 1945’e kadar süren önlemler paketi.

NIBOR
New York’daki en büyük 12 kredi kurumunun altı aylık faiz ortalaması (New York Interbank Borrowing Offer Rate)

NICs (Newly Industrialized Countries)
Yeni sanayileşmekte olan ülkeler

Nihai mal
Üretim aşamalarından geçerek son biçimini almış ve doğrudan tüketime hazır bir hale gelmiş mal

Nominal faiz
Bir üretim faktörünün getirisi açısından belli bir zaman süresinde sermaye birikimini kullanmanın fiyatı olan faizin cari değeri

NOMİNAL FAİZ ORANI
Piyasada uygulanan cari faiz oranlarıdır. Fiyat hareketlerinden arındırılmadığından reel faiz düzeyini göstermez.

Nominal Değer (Par Value)
Menkul değerlerin üzerinde yazılı olan değerdir. Bir hisse senedi başına sermayeden düşen payı belirtir. İMKB, borsaya kote olmuş tüm senetlerin nominal değerlerini 1.000 lira olarak kabul etmiştir. Fakat, kote olmayan şirketlerin genelinde de nominal değer 1.000 lira olarak kullanılmasına karşın 500 lira veya 5.000 lira gibi nominal değerler de kullanılmaktadır.

Nominal fiyat
Tahvil ve hisse senedi gibi değerli kağıtların üstünde yazılı olan itibari değer

Nominal gelir
Gelirin para ile ifade edilen şekli. “Nakdi gelir” ya da “parasal gelir” olarak da ifade edilen bu kavram gelirin satın alma gücünü içermez. Bu nedenle fiyatlar genel düzeyinin sürekli yükselme gösterdiği ekonomilerde nominal gelirdeki artışlar gelirdeki gerçek artışları yansıtmayacaktır. Gelirdeki gerçek değişmelerin hesaplanmasında reel gelir kavramından yararlanılır.

Nominal ücret
Üretim faaliyetine katılan emek faktörünün, yarattığı maldan aldığı nakit para miktarı

Normal Emir
Küsüratsız şekilde tam olarak, önceden belirlenmiş işlem birimi ve katları halinde verilmiş olan emirlerdir

Normatif ekonomi
Basitleştirilmiş ekonomik ortamda bulunan bir ekonomik birimin ne yönde karar almasının uygun olacağının belirlenmesi.