Boks Terimleri Sözlüğü
abanma | İki yumrukoyuncusundan birinin karşılaşma sırasında yağısına yaslanması. |
adçekme | Aynı ağırlık sınıfında karşılaşacak yumrukoyuncularının eşleştirilmesi için ad ya da numara çekme işi. |
adçekmeyi kazanmak | bk. döngü atlama |
alan yönetmeni | Yumrukoyunu alanının disiplin ve düzeninden sorumlu olan kişi. |
alttan vuruş | Kolun dirsekten 90° kıvrılmış durumunda yağının midesine, daha çok çenesine aşağıdan yukarı doğru vurulan yumruk oyunun temel yumruklarından biri. |
ansızın vurma | Yakından birdenbire vurulan yumruk. |
armuttop | Yumrukoyuncusunun, yumrukoyunu çalışmalarında kullandığı içi havalı, dışı deri armut biçiminde top. |
atak | Yumrukoyuncusunun yağı karşısında yaptığı ileri hareket. |
ayrıl | Karşılaşma sırasında, yumrukoyuncularının birbirlerine kenetlenmeleri ve kendilerinden ayrılmamaları halinde orta hakemin verdiği komut. Bu durumda yumrukoyuncuları bir adım geriye açılırlar ve ancak ondan sonra vurabilirler. |
başağırlık | Yumrukoyununda 81 Kg. dan yukarı olan ağırlıklar. |
başla | Yumruklaşma oyununa başlatmak için orta hakemin verdiği komut. |
bozmak | Yumrukoyununda kurallara uymamak, kuralların dışına çıkmak. |
ceza | Yumrukoyunu kurallarına aykırı davrandığı için uyarma aldığı halde, bu tür davranışları sürdüren yumruk oyuncusuna verilen kötü not. |
çalışma topu | Yumrukoyunu çalışmalarında kullanılan içi dolu meşin top. |
çalıştırıcı | Yumrukoyuncusunu yetiştiren, karşılaşmasını yaptıran, ilk tedavisini yapan, çalıştıran, besinini düzenleyen, disiplinini sağlayan kişi. |
çan | Yumruk oyunu dönemlerinin başlangıç ve bitimini bildirmek için kullanılan uyarıcı. |
çekilme | Bir yumrukoyuncusunun herhangi bir nedenle karşılaşmayı bırakması, ya da köşesinde bulunan yardımcısının yumruklaşma alanına sünger, havlu atarak oyuncusu adına yenilgiyi kabul etmesi. |
çelme | Yağının yumruğunu bilekle, kolla, elle karşılayıp yönünden çevirmek. |
çengel vuruş | Kol dirsekten 90° kıvrılmış durumda yağıya vurulan yumruk oyunun ana yumruklarından biri. |
çeyrek son | Yarı sona kalacak dört takımı belli eden karşılaşmalar. |
çıkarılmak | Yumrukoyunu kurallarına aykırı vurduğu için ya da sporcuya yakışmayacak davranışından ötürü iki kez ceza almış yumrukoyuncusunun bu davranışlarını sürdürmesi halinde oyundan çıkarılması. |
dişlik | Karşılaşma sırasında yumrukoyuncularının dişlerini ve dudaklarını korumak için dişlerine geçirdikleri kauçuk koruyucu. Çoğu üst dişlere takılır alt dişlere takılanları da vardır. Takılması isteğe bağlıdır. |
doktor sınaması | Ağırlıkların ölçülmesinden önce bütün yumrukoyuncularının yetkili bir doktorca muayene edilmesi. |
dönel karşılaşma | İkiden çok takımın katıldığı karşılaşma. |
döngü atlama | Ad çekmede eşsiz kalmak, böylelikle birinci karşılaşmayı yapmadan sıra atlamak. |
dur | Yumrukoyununu durdurmak için verilen komut. |
Dünya Amatör Boks Kurumu | Dünyada amatör yumrukoyununu yöneten kurum. |
düz vuruş | Yumruğun dirsekler kıvrılmadan omuz kuvveti ile dolaysız olarak vurulması yumrukoyununun ana yumruklarından biri. |
düzen verme | Çalıştırıcının yumrukoyuncusuna karşılaşma sırasında nasıl hareket edeceğini öğretmesi. |
düzenleyen | Bir karşılaşmayı planlayan ve gereklerini yerine getiren kişi. |
edilgin | Atak yapmayıp yalnız karşıdan gelen hamleleri savuşturmaya çalışan (yumrukoyuncusu). |
elenme | Yenilen yumrukoyuncusunun yarışmalardan çıkarılması. |
eşit | İki yumrukoyuncusunun karşılaşma sonunda birbirine denk gelmesi halinde varılan sonuç. |
gölge çalışması | Yumrukoyuncusunun ya bir ayna önünde ya da karşısında başka bir yumrukoyuncusu bulunduğunu varsayarak yaptığı çalışma. |
horozağırlık | Yumrukoyununda 51 kg.dan 54 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
hoşgörü | Bir yumrukoyuncusunun ağırlık sınıfındaki ağırlığının kabul edilecek kadar azlığı ya da çokluğu. |
ikili çengel vuruş | Birbiri ardından iki kez vurulan çengel vuruş. |
irdeleme | Baş hakemin görevli hakemleri toplayarak karşılaşmadan önce yumrukoyunu kurallarını hatırlatması, karşılaşmadan sonra da kuralların uygulanmasındaki iyi ve kötü yönleri belirtmesi. |
kapalı alan | Yumruklaşma alanının bulunduğu, karşılaşmaların ve çalışmaların yapıldığı kapalı yer. |
karşı gelme | Karşılaşma sonucunda verilen yargıyı ya da ileri sürülen bir öneriyi geçersiz saymak. |
karşılama | Yağının yumruğunu eldivenin içi ya da kolun herhangi bir kısmı ile durdurmak, karşılamak. |
karşılaşma | İki sporcunun ya da iki takımın karşılıklı olarak yenişmeye girişmesi. |
karşılıklı düz vuruş | Karşılaşan iki yumrukoyuncusunun aynı anda yaptıkları dolaysız vuruş. |
kas tutulması | Bir çalışma ya da karşılaşma sırasında kaslarda CO2 birikmesi sonucu kas sertliğinin meydana gelmesi. |
kır yürüyüşü | Soluğu açmak, direnmeyi çoğaltmak için giyinik olarak kırda yapılan yürüyüş. |
kısa pantalon | Yumrukoyunu için oyuncuların giydikleri, beli geniş lastikli, kemerli, boyu kalça kemiği ile diz kapağı ortasından daha kısa olmayan pantalon. |
kısa vuruş | Bileğin hareketi ile çok kısa vurulan yumruk. |
koruma adımı | Yumrukoyuncusunun sağa, sola, ileri, geri ayak hareketleri ile yumruktan kaçınması. |
kum torbası | Deri ya da kalın bezden yapılmış, içi talaş, kıtık, kauçuk, mısır gibi maddelerle doldurulmuş torba biçiminde bir çalışma gereci. Küçük ve büyük tipleri vardır. |
minder | Yumrukoyuncularının bel, sırt, boyun, karın hareketlerini yaptıkları 1×2 m. alanında 0.20 m. yüksekliğinde minder. |
orta ağırlık | 71 kg.dan 75. kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
orta hakem | Yumruklaşma alanı içinde karşılaşmayı ana kurallara göre yöneten yetkili kişi. |
sağlık yoklaması | Yumrukoyuncularının sağlık, çalışma ve ağırlık durumlarının sık sık denetlenmesi. |
sakınma | Yumrukoyuncusunun korunmak için, ayaklarını oynatmadan eliyle, gövdesiyle sağa, sola, öne, arkaya yaptığı hareket. |
savurarak vuruş | Yumruğun döngü biçiminde savrularak vurulması. |
serbest yürüyüş | Yumruklaşma çalışmaları arasında serbest, ileri, geri dolaşma ya da yemeklerden sonra yapılan gezinti. |
sınıflandırma | Yumrukoyuncularının ağırlıklarına göre kümelere ayrılması. |
sinekağırlık | Yumrukoyununda 48 kg. dan 51 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
son | Karşılaşmanın sonucunu belirtecek son yarışma. |
sonuçsuz karşılaşma | Çeşitli nedenler (ışıkların sönmesi, yumruklaşma alanının döğüşülemeyecek duruma gelmesi, havanın bozması, seyircilerin taşkınlığı) yüzünden yarıda kalan karşılaşma ve bu durumda verilecek karar. |
tanıtma | Karşılaşmadan önce yumrukoyuncularının milliyetinin, köşesinin, ağırlık sınıfının adı ve soyadı ile tanıtılması. |
tartı | Karşılaşmadan önce karşılaşmacıların ağırlıklarının ölçülmesi. |
ters duruş | Sağ ayak ilerde, sol ayak bir adım sol geride, sağ kol karaciğeri ve sağ çeneyi, sol kol kalbi, mideyi, ve sol çeneyi koruyacak şekilde duruş. |
vuruş yeri | Yumruk oyunu kurallarına göre, yağının vücudunda vurulmasına izin verilen bölgeler. |
yağı | Kendisiyle karşılaşılan yumrukoyuncusu. |
yağışız yenen | Yağısı olmadığı için döngü atlayan ya da yağısı herhangi bir nedenle karşılaşmaya çıkmayan (yumrukoyuncusu). |
yan hakem | Yumruklaşma alanı çevresinde bir masada oturan, karşılaşma sırasında sayıları, uyarmaları saptayan ve sonuç ile birlikte oy kâğıdına yazıp imza eden yetkili kişi. |
yanılgı | Yumrukoyunu kurallarına aykırı vuruş ya da davranış, |
yardımcı | Yumrukoyuncusunu karşılaşma için hazırlayan, yumruklaşma alanında getiren, karşılaşma başladıktan sonra alanın köşesinde duran, dönem aralarında ona yardım eden, oyuncusu kötü bir duruma düşerse alana havlu ya da sünger atarak oyuncu adına yenilgiyi kabul |
yargıcılar kurulu | Yumrukoyunu karşılaşmasını yöneten kurul bu kurulda orta hakem, yan hakemler, zaman hakemi, doktor ve yazman bulunur. |
yarıağır ağırlık | Yumrukoyununda 75 kg. dan 81 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
yarıorta ağırlık | Yumrukoyununda 67 kg. dan 71 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
yarıortadan hafif ağırlık | Yumrukoyununda 63 kg. dan 67 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
yarıson | Sona kalacak iki takımı belli eden karşılaşmalar. |
yeğni ağırlık | Yumruk oyununda 57 kg. dan 60 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
yeğni sinekağırlık | Yumrukoyununda 48 kg.a kadar olan ağırlıklar. |
yeğniden üstün ağırlık | Yumruk oyununda 60 kg. dan 63 kg.a kadar olan ağırlıklara verilen ad. |
yenen | Yarışmayı kazanan kişi, takım. |
yenik | Yarışmayı kaybeden kişi, takım. |
yerde | Bir yumrukoyuncusunun, yediği yumruk sonucu, ayaklarından başka vücudunun herhangi bir yeri ile yere değmesi, ayakta bitik duruma gelmesi, iplere asılı kalması, yumruklaşma alanı dışına çıkması ya da düşmesi hali. |
yerde yenik | Yumrukoyuncusunun yerde iken 10 saniye içinde kalkıp yeniden yumruklaşmaya başlayamadığı için yenik sayılması hali. |
yetki belgesi | Karşılaşmalara katılabilmek için yumrukoyuncusunun elinde bulundurması gereken belge. |
yönetici | Yumrukoyuncusunun bakımı, çalışma yerinin sağlanması, yapacağı karşılaşmaların planlanması gibi işlerle uğraşan kişi. |
yumruk | Elin sıkılmış ve yumulmuş hali. |
yumruk eldiveni | Yumrukoyuncularının karşılaşma ya da çalışmalarda ellerine giydikleri, 0,227 kg. ağırlığında, başparmak ayrı, dört parmak bitişik, bilek kısmı uzun fitil bağla bağlanan, içinde kıtık bulunan deri eldiven. |
yumruklaşma alanı | Yumrukoyununun yapıldığı, etrafı üç sıra iple çevrili, yerden yüksekliği 0.90-1,20 m., genişliği 4.90 ya da 6,10 m. olan dördül (kare) biçiminde yer. |
yumruklaşma duruşu | Yumrukoyuncularının yağı karşısında yumruklaşma için duruş şekli. Sol ayak bir adım ilerde, sağ ayak bir adım kadar geride ve sağda, sol kol çeneyi, sağ kol karaciğeri, mideyi ve sağ çeneyi kollayacak şekilde, çene çekik, vücut hafif önde durmak. |
yumrukoyuncusu | Yumruklaşma sporunu yapan kişi |
yumrukoyunu | Yumrukoyuncularının belli kurallara göre karşılaşması. |
yumruktopu | Yumrukoyuncularının düzgün ve çabuk yumruk yurabilmeleri için çalıştıkları, uzunluğu yumrukoyuncusunun boyuna göre ayarlanabilen bir askıya asılı lastik top. |
yumurtalık kalkanı | Yumrukoyuncularının karşılaşma sırasında istemli ya da istemsiz vuruşlara karşı yumurtalıklarını korumak için taktıkları kauçuk, bakalit ya da plâstik koruyucu. |
yürütme | Yargıcılar kurulunun karşılaşma alanındaki yaptırma yetkisini uygulaması. |
zaman hakemi | Bir yumrukoyunu karşılaşmasında dönemlerin süresini ve dönemler arasındaki araları anölçer ile saptayıp çanı bildiren kişi. |
Boks terimleri sözlüğü ile ilgili