Nadir |
Bakınız Ayakucu. |
Nova |
Parlaklığı birden bire artan ( on – onüç kadir ) ve maksimuma ulaştıktan sonra parlaklığı yavaş yavaş azalan değişen yıldız. |
Nötron yıldızı |
Neredeyse tümüyle nötronlardan oluşana kadar kendi içine çökmüş bir yıldız çekirdeği. Kütlesi Güneş’inkinin 1,5 – 3 katı olduğu halde çapı çok küçüktür ( genellikle 10 km civarında ) nötron yıldızları pulsar olarak gözlenir. |
Nükleer enerji |
Nükleer reaksiyonlardan ( fizyon ve füzyon ) salınan enerji, çekirdek enerjisi. |
Olbers paradoksu |
Sonsuz uzayda sonsuz sayıda yıldız düzgün dağılmışsa gece gökyüzü bir yıldız yüzeyi kadar parlak olmalı. Bu durumun gözlenen gökyüzüyle uyuşmaması. |
Odak uzaklığı |
Bir optik düzenekte ayna veya mercekle görüntünün oluştuğu odak noktası arasındaki uzaklık. |
Oort bulutu |
Pluto yörüngesinin çok dışında Güneş sisteminin oluşumuyla ilgili onu saran ve kuyruklu yıldız çekirdeklerinden oluşan bulut veye kuşak. |
Optik ağ |
Birbirine paralel ve eşit aralıklı ince tellerden veya cam levha üzerine kazılmış çizgilerden oluşturulan düzenek. Optik ağla tayf oluşturulur. Teleskoplara bağlanarak kullanılır. |
Optik derinlik |
Bir madde katmanı içinden geçen ışığın soğrulma oranını veren büyüklük. |
Öğlen çemberi |
( meridyen ) Bir gözlemcinin başucundan, göğün güney ve kuzey kutuplarından geçen büyük çember. |
Öz hareket |
Bir yıldızın gökyüzünde bir yılda yaptığı açısal yer değiştirme. |
Parlaklık |
Bir ışık kaynağının verdiği ışığıni alıcı ( göz, fotoğraf plağı ) üzerinde yaptığı etki. |
Parsek |
Yer – Güneş uzaklığını bir açı saniyelik açıyla dik gören uzaklık. Paralaksı bir yay saniyesi olan bir yıldızın uzaklığı. 1pc = 3,26 ı.y. = 206265 GB. |
Plâzma |
Atomları kısmen veya tamamen iyonlaşmış, yüksek basıçla sıkıştırılmış gaz. |
Pulsar |
( atarca ) Yapyığı radyo ışınımı yeğinliğinde yürek atışına benzer değişimler görülen radyo kaynaklarına verilen ad. Atış dönemleri milisaniye mertebesindedir ve çok kararlıdırlar. |
Radyo ışınımı |
Dalgaboyu 1 cm’ den büyük elektromanyetik dalgalar |
Radyal hız |
Dikine hız Herhangi bir gökcisminin uzay hızının, yada bir çift yıldızın dolanma hızının bakış doğrultusundaki bileşeni. Bu hız diğer bir anlamda bize yaklaşma yada bizden uzaklaşma hızıdır. |
Radyoaktiflik |
Kararsız bazı atom çekirdeklerinin ışınım yaparak bozunması. Bu bozunma sonunda alfa parçacıkları, beta ışınları, gamma ışınları yayılır. |
Radyo teleskop |
Gökcisimlerinin yaydığı radyo ışınımını gözlemek amacıyla geliştirilen teleskop. |
Rektesansiyon |
Bakınız sağ açıklık. |
Renk |
Işık dalgalarının gözde (veya başka alıcıda) dalgaboyuna bağlı olarak oluşturduğu duyum. Bir yıldızın rengi sıcaklığının bir fonksiyonudur. |
Renk artığı |
Yıldızın görünür rengi ile gerçek rengi arasındaki fark. Yıldızın mavi ışığı yıldızlar arası madde tarafından daha çok soğrulduğu için daha soğuk ve daha kırmızımsı görünür. |
Radyo galaksi |
Güçlü manyetik alanlar nedeniyle çok fazla radyo ışınımı yapan galaksiler. Optik bölgede görünen galaksinin iki yanında simetrik iki radyo kaynağı olarak gözlenirler. |
Renk ölçeği |
Bir yıldızın iki farklı dalgaboyunda ölçülen parlaklıklarının farkı. Bu fark yıldızın renginin ve sıcaklığının ölçüsüdür. |
Renk sapıncı |
Bir merceğin odak noktasının gelen ışığın rengine bağlı olması nedeniyle görüntünün renkli halkalar şeklinde görülmesi. |
Saat açısı |
Bir yıldızınsaat dairesinin, gözlemyeri meridyeninden saat yönünde ölçülen açısal uzaklığı. |
Sağ açıklık |
Rektesansiyon. Gökyüzünde bir noktadan geçen boylam dairesinin, gök ekvatorunu kestiği noktanın ilkbahar noktasına açısal uzaklığı. |
Samanyolu |
Gökküreyi bir büyük daire boyunca saran milyarlarca yıldız ve gaz bulutundan oluşmuş donuk ışıklı kuşak. Güneş sistemininde içinde bulunduğu galaksi. |
Salt parlaklık |
Mutlak parlaklık. Bir yıldızın Güneş’ ten 10 pc uzaklığa indirgenmiş parlaklığı. |
Sera etkisi |
Bir gezegen atmosferinin dışarı giden kırmızıöte ışınları tutması sonucu yüzey sıcaklığının artması olayı. |
Sönümleme |
Işığın bir gaz bulutundan geçerken daha çok soğrulma nedeniyle zayıflaması. |
Spektroskop |
Tayf ölçer. Bir ışık kaynağının tayfını oluşturmak ve kaydetmek için kullanılan alet. |
Spektrum |
Bakınız ışınım tayfı. |
Süpernova |
Üstnova. Parlaklığı birden bire 19 kadir yöresinde değişerek parlayan değişen yıldız türü. |
Sürekli tayf |
Salma ve soğurma çizgileri bulunmayan ışınım tayfı. Böyle bir tayfı, sıcak bir katı, sıvı yada yüksek basınç altındaki gaz verir. |