C-F harfleri arası Uzay terimleri sözlüğü
Chandrasekhar limiti | Bir beyazcüce yıldız için maksimum kütle ( 1,4 Güneş kütlesi ). |
Çekim kuvveti | Bakınız kütlesel çekim. |
Çevren | Ufuk düzlemi. |
Çift yıldız | Birbiri çevresinde dolanan iki yıldız. Bilinen yıldızların yarısı kadarı bu tür ikili ya da daha fazla üyeli gruplar halindedir. |
Değişen yıldız | Parlaklığı zamana bağlı olarak değişim gösteren yıldız. |
Deklinasyon | Bakınız dik açıklık. |
Dış gezegenler | Yörüngesi yer yörüngesinin dışında kalan gezegenler.( Mars, Jüpiter, Satürn, Uranüs, Neptün, Plüto ) |
Diferansiyel dönme | Bir gökcisminin a) Yüzeyinde farklı enlemlerin, b) İçinde farklı katmanların farklı hızla dönmesi. |
Dik açıklık | Deklinasyon Gökyüzünde bir noktanın gök ekvatorundan açısal uzaklığı. |
Dikine hız | Çapsal hız bakınız radyal hız. |
Doğmayan yıldız | Günlük hareketinde ufkun üstüne çıkmayan yıldız. |
Doğu noktası | Güneş diskinin merkezinin 21 Mart ve 23 Eylül’ de ufuktan doğduğu nokta. |
Doğu uzanımı | Gökküresi üzerinde, Güneşin doğusundaki bir gezegenin Güneş’ e olan açısal uzaklığı. |
Dolanma | Bir cismin, bir nokta yada başka bir cisim çevresinde yaptığı yörünge hareketi. |
Dolanma dönemi | Bir kez dolanma için gerekli zaman. |
Dolunay | Uzanım açısının 180 derece olduğu Ay evresi. Görünen Ay yüzeyinin Güneş ışığıyla tamamen aydınlatıldığı evre. |
Doopler etkisi | Işık kaynağı gözlemciye göre veya gözlemci kaynağa göre uzaklaşıyor yada yaklaşıyor ise kaynaktan gelen ışınımın dalgaboyu veya frekansındaki değişim. Bakınız kırmızıya kayma ve maviye kayma. |
Dönence | Tropik. Güneş’ in görünen hareketinde dikaçıklığın en büyük ve en küçük olduğu yerler. Güneş’ in gün dönümü zamanlarında gökyüzünde bulunduğu yerler. Yaz dönencesi 21 Haziran’ da, kış dönencesi 21 Aralık’ ta olur. |
Düğüm noktası | Yörünge hareketi yapan bir gökcismine ait yörüngenin ekliptiği veya yörünge merkezinden geçen ve bakış doğrultusuna dik olan düzlemi kestiği iki noktadan biri. |
Düğümler çizgisi | İniş ve çıkış düğümlerini birleştiren doğru. |
Dış kavuşum | Bir dış gezegenin ve Yer’ in, Güneş’ in iki yanında bir doğrultuya gelmesi. Gezegenin uzanım açısının 180 derece olması durumu. |
Eğim açısı | Bir gökcismine ilişkin yörünge düzleminin, ekliptiğe yada bakış doğrultusuna dik düzleme yada belirlenmiş herhangi bir düzleme göre yaptığı açı. |
Ekinoks | Bakınız ılım. |
Ekliptik (tutulum) düzlemi | Güneş’ in gökyüzünde yıllık görünür hareketinin oluşturduğu çember. |
Ekvator (eşlek) düzlemi | Yer merkezinde dönme eksenine dik olan düzlemin Yer yuvarlağı ile arakesiti. |
Elektromanyetik tayf | Tüm dalga boylarındaki elektromanyetik ışınımların oluşturduğu tayf. |
Elongasyon | Bakınız uzanım açısı. |
Enlem | Bir küre üzerinde bulunan herhangi bir noktanın temel düzlemden açısal uzaklığı. Seçilen küre ve temel düzleme göre değişik isimler alır. Örneğin Coğrafya enlemi, ekliptik enlem, Gökada enlemi v.b. |
Eşlek | Ekvator. |
Etkin sıcaklık | Bir ışık kaynağının birim yüzeyinden birim zamanda saldığı enerjiye eşit enerji salan bir karacismin sıcaklığı. |
Evre | Tekrarlı olaylarda bir dönem içindeki her bir noktanın konumu. |
Evrim yolu | Bir yıldızın sıcaklık ve ışınım gücünün zamanla değişerek Hertzsprung – Russell ( H – R ) diyagramında oluşturduğu çizgi, izlediği yol. |
Fon (arka alan) ışınımı | Yıldızlar arası bulutlardan ve çok uzak galaksilerden gelen zayıf yaygın ışınım. |
Fotoelektrik olayı | Işığa duyarlı bir yüzeye fotonlarla vurarak oradan elektron sökme olayı. |
Füze | İtiş gücü, bir yanıcı ve bir yakıcı maddenin sürekli yanmasıyla oluşan ve boşlukta momentumun korunumu prensibine göre hareket eden araç. |
Frenleme ışınımı | Serbest parçacık hareket ederken yoğun bir ortama girerse ivmeli olarak yavaşlar. Yani frenlenir ve ışınım yayar. |
C-F Uzay terimleri sözlüğü ile ilgili